Wyróżniamy cztery podstawowe rodzaje śrub ze względu na rodzaj łba. Śruby te można jak najbardziej wykonywać w różnych klasach twardości materiału, z możliwością ocynku, z gwintem na całości lub na części trzpienia. Mogą występować również jako drobnozwojne, czyli z mniejszym skokiem gwintu.
Śruby z łbem sześciokątnym
Charakteryzują się dużym stopniem odpadu materiałowego, w zależności od wymiaru odpad ten może kształtować się nawet pomiędzy 10% a ponad 20% zużycia surowca, dlatego koszt materiału wychodzi nieco drożej niż dla innych śrub przy tych samych klasach własności mechanicznych materiału.
Najpowszechniejsze normy to DIN 933 i DIN 931 lub drobnozwojne DIN 960 i DIN 961 oraz odpowiedniki tych norm na przykład według normy międzynarodowe ISO lub polskiej PN
Śruby z łbem walcowym
Śruby z łbem walcowym często znajdują zastosowanie jako śruby z gniazdami lub z TORXem. Odpad surowca dla tych śrub jest dużo mniejszy niż dla śrub sześciokątnych, ale za to droższe są narzędzia.
Najpopularniejszą normą jest DIN 912, są to śruby z łbem walcowym i gniazdem sześciokątnym. Tak zwane imbusy.
Śruby z łbem stożkowym
Śruby z łbem stożkowym na poziomie zużycia surowca i narzędzi kształtują się bardzo podobnie jak śruby z łbem walcowym. Tak samo doskonale nadają się na gniazda.
Klasyczną normą jest DIN 7991 z gniazdem imbusowym.
Śruby z łbem grzybkowym
W przeciwieństwie do poprzedników, śruby te mają zaokrąglony czubek łba i są droższe w wykonaniu pod względem materiałowym i to nie ze względu na odpad tylko klasa twardości 8.8. już wymaga droższych materiałów w stanie żarzonym, podczas gdy dla tej samej klasy poprzednich śrub wystarcza materiał surowy. Narzędzia dla tych śrub także ą dużo droższe.
Najklasyczniejszą śrubą jest śruba zamkowa z łbem grzybkowym, najpowszechniej występująca według normy DIN 603. Zamek stanowi niejako “podsadzenie” pod łbem śruby, który stanowi dodatkowy element stabilizujący.
O śrubach ogólnie
Najpowszechniejsze klasy mechaniczne śrub to klasy 5.8, 8.8. 10.9, 12.9. Klasa 5.8 na ogół nie ulega hartowaniu i wymaga tym samym najtańszego surowca, może być cynkowana. Wyższe klasy 8.8, 10.9 i 12.9 to śruby dodatkowo hartowane. Klasy własności materiału do hartowania mogą być różne, czasem wystarcza surowy, czasem potrzeba materiału żarzonego, w zależności od rodzaju śruby. Jest to jednak materiał droższy niż dla śrub w klasie 5.8.
W przypadku śrub drobnozwojnych praktycznie zawsze wymagana jest dodatkowo kalibracja.
Klasa 12.9 jako najtwardszy materiał posiada z kolei specjalne wymagania co do możliwości nakładania powłoki galwanicznej, na przykład ocynku.
Każda z powyższych śrub znajdzie zastosowanie przemyśle motoryzacyjnym, meblowym, rolniczym, a nawet elektronicznym. Nie jest to co prawda wyczerpujący katalog elementów śrubowych, ale jest podstawowym kryterium śrub ze względu na rodzaj łba, jeśli śruba taki posiada. Śruby bez łba to głównie śruby dwustronne.
Poza śrubami według określonych norm, których przykłady wymieniono powyżej, zakres różnorodności detali rysunkowych jest niewyczerpany. Większość producentów śrub posiada swoje zindywidualizowane wyroby. Mają miejsce także normy wewnętrzne (zakładowe), nie tylko podane wcześniej niemieckie, czy też innych krajów lub międzynarodowe. Część tych norm podlega ogólnej konwersji, jednak nie wszystkie, ponieważ śruby według tożsamych norm mogą się różnić trochę wymiarami, a co za tym idzie również wagą.
Podsumowując, wyróżniamy śruby ze względu na rodzaj łba, własności mechanicznych, typu obróbki, normy i zastosowania.
źródło: azmet.com.pl – śruby Radom
