Type to search

Dorastające dziecko i ciągłe kłótnie – jak mądrze podejść do sprawy?

Okres dojrzewania to czas budowania osobowości dziecka, które najpierw staje się nastolatkiem, a następnie młodym dorosłym. Warto zdać sobie sprawę, że od tego, jak rozwiążą się podstawowe dylematy rozwojowe w psychice dziecka, zależy jego dojrzała osobowość w dorosłym życiu. Mówiąc o dylematach rozwojowych, mamy tu na myśli tak podstawowe dla naszego życia kwestie, jak: umiejętność stawiania granic psychicznych sobie i innym, akceptacja dla własnej seksualności, jakakolwiek ona jest, szacunek dla własnego ciała i ciała partnera, także seksualnego. W okresie dorastania nastolatek po prostu musi się kłócić z rodzicami, nauczycielami i rówieśnikami, gdyż jest to dla niego swoisty trening umiejętności życiowych. Napięcie, które rozładowywane jest podczas kłótni, służy budowaniu wszystkich umiejętności społecznych młodego człowieka, od zdolności dojrzałego mówienia „tak” i „nie”, czyli zdrowej, zrównoważonej asertywności, do definiowania swoich potrzeb i pragnień, a więc komunikowania sobie i innym, kim się jest i na czym nam zależy. Dorastające, prawidłowo dojrzewające dziecko po prostu musi walczyć o swoją odrębną tożsamość (co często wyraża się w postaci kłótni), inaczej bowiem w dorosłym życiu nie będzie ono umiało konstruktywnie rozwiązywać problemów prywatnych i zawodowych. Zatem: zaakceptujmy sam fakt kłótni z nastolatkiem i wykorzystajmy tę okazję, aby nauczyć go twórczo i zdrowo rozwiązywać każdy problem życiowy.

Hormony i zmienne nastroje, czyli próba sił na linii biologia i kultura

Choć wszyscy o tym wiem, czasem bardzo trudno nam zrozumieć, że zmienność (inaczej labilność) nastrojów u nastolatka ma także podłoże biologiczne. Rozwój płciowy młodego człowieka obfituje w burze hormonalne i raz jest to wyraźna euforia, innym razem stan przypominający depresję. Warto wówczas otoczyć nastolatka akceptacją, aby nie pogłębiać jego nadaktywności lub wycofania, wiedząc, że bieżąca kłótnia nie świadczy o jego osobowości i intencjach, a najczęściej jest rozpaczliwym apelem o uwagę dorosłych. Psychologowie rozwojowi doradzają rodzicom, aby rozmawiać z dorastającym dzieckiem o tym, co dzieje się w jego organizmie pod względem zmian biologicznych, dzielić się z nim własnymi doświadczeniami z czasu dorastania, przyznawać do błędów i mówić wprost, że rozumiemy, co dziecko przeżywa. Warto również ćwiczyć z dzieckiem konstruktywny dialog zwany w psychoterapii komunikacją bez przemocy, ucząc się nawzajem rozpoznawania i nazywania własnych oraz cudzych emocji. Kluczową rolę w tym treningu odgrywa odróżnianie złości od agresji i smutku od depresji. Akceptacja każdej emocji, z którą dziecko będzie się mierzyć także w dorosłym życiu, pozwoli mu w bezpiecznych, rodzinnych warunkach poznać własne potrzeby i nauczyć się dostrzegać potrzeby drugiego człowieka w rodzinie, koleżeństwie, przyjaźni i miłości. Okres dojrzewania to świetna szkoła życia dla nastolatka i jego rodziny oraz otoczenia i tak właśnie należy postrzegać ten czas – jako szansę, a nie zagrożenie.

Bunt nastolatka

Okres buntu nastolatka przypada na czas pomiędzy 10 a 18 rokiem życia, w zależności od indywidualnego tempa rozwoju dziecka. Jest to czas ciągłych napięć rodzących się w organizmie i psychice młodego człowieka. Zmiany hormonalne powodują transformacje wyglądu ciała, nie zawsze korzystne. To duży problem w życiu dziecka, ryzyko odrzucenia i wykluczenia przez rówieśników. Rodząca się seksualność napotyka na szereg przeszkód, nietrafionych sympatii i pierwszych miłości. Warto pamiętać o tym, że jest to dobry trening stawiania granic sobie przez nastoletnie dziecko, uczenia się tego, jak w kłótni wyrazić gniew, nie raniąc drugiego człowieka i samemu nie dać się ranić. Rolą dojrzałych dorosłych jest wsparcie nastolatka w jego dylematach wraz z pokazaniem mu, że akceptacja osoby nie oznacza tolerancji dla ryzykownych zachowań. Kłóćmy się więc z nastolatkiem konstruktywnie, a będzie on umiał w dorosłym życiu twórczo rozwiązywać własne konflikty.

Inspirowane: Rodziceidzieci.com – psycholog dziecięcy Warszawa

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *