Prace na wysokości należą do szczególnie niebezpiecznych i ryzykownych. Stanowią one bezpośrednie zagrożenie nie tylko dla zdrowia pracowników, ale również dla ich życia. O ile wszelkie środki ochrony indywidualnej i zbiorowej są ważnym zabezpieczeniem przy pracach obarczonych ryzykiem, o tyle środki ochrony osób pracujących na wysokości są absolutnym priorytetem przy występowaniu ryzyka upadku z wysokości. Warto jednak wiedzieć, jakie rodzaje prac są wykonywane na wysokości, a także jak najlepiej i najskuteczniej dobrać środki ochrony gwarantujące bezpieczeństwo pracownikom wykonującym te prace.
Przede wszystkim warto wiedzieć, jakie działania w rozumieniu kodeksu pracy można nazwać pracą na wysokości. I tak: pracą na wysokości jest każda praca wykonywana na powierzchni zlokalizowanej co najmniej 1 metr nad poziomem podłogi czy ziemi. Szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Pracy oraz Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Oprócz tego warto pamiętać, że pracą na wysokości nie jest już praca, która będzie wykonywana na powierzchniach osłoniętych ze wszystkich stron pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi do wysokości co najmniej 1,5 metra, niezależnie od tego, na jakiej wysokości nad gruntem znajduje się dana powierzchnia. Wykonywanie każdego rodzaju pracy na wysokości wiąże się z koniecznością stosowania środków ochrony indywidualnej lub zbiorowej zapobiegających upadkom z wysokości. Ponadto łączenie obu tych form zabezpieczenia daje jeszcze większą skuteczność. Konieczność ta również obostrzona jest przepisami kodeksu pracy oraz przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy.
Prace na wysokości to szeroko pojęte zadania wykonywane na powierzchniach powyżej 1 metra nad gruntem lub innym podłożem. Najczęściej wykonywanymi pracami tego typu są roboty budowlane oraz dociepleniowe. Nie rzadziej pracownicy wykonują także różnorodne prace dekarskie lub naprawcze na dachach budynków. Oprócz tego pracami na znacznych wysokościach są prace na halach, różnorodnych konstrukcjach, rusztowaniach, kominach, stropach czy podwyższeniach. Każda z tych prac powinna być odpowiednio zabezpieczona.
Jak już wspomnieliśmy, ochrona pracowników na wysokości dzieli się na środki ochrony indywidualnej i środki ochrony zbiorowej. Każda z tych form ma swoje zalety, ale także ograniczenia i ważne jest, aby odpowiednio dobrać zabezpieczenie do warunków panujących w danym miejscu pracy. Indywidualne formy ochrony pracowników pracujących na wysokości to szelki bezpieczeństwa i pasy bezpieczeństwa, a także amortyzatory spadania oraz urządzenia samoblokujące. Stosowanie każdej z tych form jest uzależnione od potrzeby mobilności pracownika. Zadaniem pasów bezpieczeństwa i szelek bezpieczeństwa jest ochrona przed upadkiem z wysokości oraz niwelowanie jego negatywnych skutków. Jest to możliwe dzięki połączeniu z linkami bezpieczeństwa, które z kolei mocowane są do stałych elementów konstrukcyjnych. Podobnie działają amortyzatory spadania, które również są mocowane do linek bezpieczeństwa. Jednak ich działanie opiera się na łagodzeniu sił oddziałujących na spadającego z wysokości pracownika. Natomiast urządzenia samoblokujące mocowane są pomiędzy linką bezpieczeństwa a punktem kotwienia do elementów stałych konstrukcji. Zapewniają pracownikowi swobodę ruchu w promieniu 5 metrów, a podczas spadania mechanizm samoczynnie blokuje się. Blokada zostaje uaktywniona, kiedy prędkość poruszania się pracownika przekroczy 1,5 m/s. Tymczasem wśród środków ochrony zbiorowej można wymienić balustrady, poręcze i siatki, a także rusztowania, siatki ochronne i siatki bezpieczeństwa. Są to zdecydowanie najpopularniejsze środki ochrony zbiorowej. W sklepach ze sprzętem BHP można także znaleźć balustrady z krawężnikiem, które również gwarantują skuteczną ochronę przed upadkiem z wysokości.