Oceną ryzyka zawodowego określa się czynności związane z przeprowadzaniem systematycznych badań wszystkich aspektów pracy, które mogłoby stwarzać jakiekolwiek zagrożenie lub być powodem urazów i pogorszenia się stanu zdrowia pracowników. Celem takich badań jest rzecz jasna ustalenie, czy odkryte w trakcie czynności czynniki, które są niekorzystne, mogą zostać, a jeśli tak, to w jaki sposób, wyeliminowane bądź przynajmniej ograniczone. Cały ten szereg procedur jest wykonywany w trosce o bezpieczeństwo pracowników poprzez zapewnienie im odpowiedniej ochrony przed zagrożeniami w środowisku pracy. W dodatku obowiązek przeprowadzenia takich badań wynika z przepisów prawa.
Decyzję o tym, kto będzie osobą odpowiedzialną za przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego, podejmuje pracodawca. Obowiązujące prawo rekomenduje mu podjęcie jej na podstawie konsultacje z pracownikami. Żeby proces przebiegał możliwie najsprawniej, zaleca się, żeby zobowiązać jednego z członków kierownictwa do zorganizowania i wcześniejszego zaplanowania działań obejmujących ocenę ryzyka zawodowego. Należy podkreślić, że w przypadku mniejszych działalności, funkcję tę może spełnić sam pracodawca. Istnieją jednak pewne obostrzenia, a mianowicie – jeżeli przedsiębiorstwo zatrudnia od 10 do 20 pracowników, to pracodawca może przeprowadzić ocenę tylko wówczas, gdy działalności przyznano nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka w odniesieniu do przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Jeżeli zaś firma zatrudnia do 10 pracowników, to prawo w żaden sposób nie ogranicza tej możliwości. Jest to oczywiście z pewnych względów problematyczne i niekiedy niewykonalne (pracodawca musi mieć odpowiednie kompetencje), ale warto wiedzieć, że prawo nie odrzuca takiego wariantu. Bez względu na decyzję, osoba wytypowana powinna być osobą o odpowiednich kwalifikacjach w tym zakresie. Za przykład mogą posłużyć pracownicy służby bhp bądź osoby pełniące ich obowiązki oraz zewnętrzni fachowcy – ostatnie rozwiązanie jest doskonałe dla mniejszych firm, których nie stać na zatrudnienie własnych bhp-owców, a ponadto nie jest to zawsze od nich wymagane przez prawo. Postępy pracy powołanej osoby albo zespołu ds. wykonania oceny, powinno być kontrolowane przez kierownictwo albo samego pracodawcę i ostatecznie zatwierdzone.
Sprawa wygląda zgoła odmiennie w przypadku większych przedsiębiorstw. Ze względu na charakter i specyfikę działalności, konieczne może być powołanie specjalnego zespołu, w którego skład wejdą m.in.: przedstawiciele kadry zarządzającej, specjaliści ds. bhp, przedstawiciele pracowników oraz specjaliści laboratoryjni. Jeżeli sytuacja tego wymaga, to należy zaangażować wyspecjalizowanych pracowników oraz zewnętrznych ekspertów.
Sporządzenie dokumentacji z oceny ryzyka zawodowego nie jest jednoznaczne ze skutecznym przeprowadzeniem procedury. Obligatoryjne jest zapewnienie o tym, że rezultaty oceny ryzyka zawodowego zostaną wykorzystane przy planowaniu kroków zmierzających do ograniczenia ryzyka zawodowego. Działania powinny być rzetelnie prowadzone, a pracownicy w stosowny sposób poinformowani o wynikach oceny. Jeżeli okaże się to konieczne, to mogą weryfikować ocenę, a także kontrolować skuteczność stosownych środków ochrony przed wykrytymi zagrożeniami.
To niezwykle ważna procedura, która pozwala odkryć ewentualne, często niewidoczne, zagrożenia i w znacznym stopniu zwiększyć bezpieczeństwo, a co za tym idzie – komfort pracy.
Inspirowane: Glowpol.pl – szkolenia BHP Warszawa